Strategija obezbjeđenja kvaliteta i procedure za obezbjeđenje kvaliteta na Internacionalnom univerzitetu u Goraždu

Goražde, septembar, 2014.godine

Na osnovu člana 53. stav 2. pod b) Zakona o visokom obrazovanju u Bosansko-podrinjskom kantonu (,,Službene novine“ BPK br. 2/10 i 12 /14), člana 35. stav 1. Pod d. Statuta Internacionalnog univerziteta u Goraždu, Senat na sjednici održanoj dana 26.09.2014. godine, d o n o s i  STRATEGIJU  obezbjeđenja kvaliteta i procedure za obezbjeđenje kvaliteta na Internacionalnom univerzitetu u Goraždu

1. DEKLARACIJA KVALITETA

Internacionalni univerzitet u Goraždu je čvrsto opredijeljen da neprekidno i sistematski radi na unapređenju kvaliteta svojih studijskih programa, nastave, istraživanja, udžbenika i literature, opreme, nenastavne podrške, vrednovanja nastave od strane studenata i procesa upravljanja.

Cilj unapređenja kvaliteta je dostizanje, održavanje i unapređenje domaćih i međunarodnih standarda u nastavi, istraživanju i upravljanju na Internacionalnom univerzitetu Goraždu.

Unapređenje kvaliteta Internacionalni univerzitet u Goraždu će provoditi pomoću sistema obezbjeđenja kvaliteta, koji čine:

• Komisija za obezbjeđenje kvaliteta
• Poslovnik sistema kvaliteta s procedurama, uputstvima i protokolima

U procesu unapređenja kvaliteta učestvuju svi zaposleni na Internacionalnom univerzitetu Goražde, u domenu svojih sposobnosti i kompetencija.

2. MJERE ZA OBEZBJEĐENJE KVALITETA

Mjere za unapređenje Internacionalnog univerziteta u Goraždu obuhvataju niz aktivnosti kojima će se postići željeni cilj unapređenja kvaliteta:

• Usklađivanje studijskih programa po obimu i sadržaju sa studijskim programima renomiranih ekonomskih i informatičkih fakulteta u zemljama Evropske unije;
• Stalno investiranje u prostor za nastavu, audio-vizuelnu opremu za nastavu i naučno-istraživačku opremu koja se može koristiti i u procesu nastave, radi dostizanja nacionalnih i međunarodnih standarda u toj oblasti; Usklađivanje broja nastavnika i saradnika s nacionalnim i međunarodnim standardima;
• Poštovanje visokih kriterija za izbor nastavnika i saradnika i njihovo usklađivanje s nacionalnim i međunarodnim kriterijumima;
• Stalna edukacija nastavnika i saradnika u oblasti pedagogije, psihologije i vještine komunikacije;
• Stalno investiranje u prostor i opremu za istraživanje, i redovno servisiranje postojeće opreme;
• Produbljivanje i širenje naučne saradnje s renomiranim naučnim centrima u svijetu, kroz zajedničke naučne projekte i boravke naših nastavnika i saradnika u tim centrima;
• Poštovanje visokih kriterijuma za izdavanje udžbenika naših nastavnika i saradnika, koji su usklađeni s nacionalnim i međunarodnim standardima;
• Finansiranje štampe udžbenika naših nastavnika i saradnika; Stalna nabavka nacionalno i međunarodno priznatih udžbenika iz ekonomije i informatike za biblioteku za Internacionalni univerzitet u Goraždu;
• Obezbjeđenje besplatnog pristupa akademskoj internet-mreži za sve studente preko servera, od njihovih kuća, i s velikog broja internet-konekcija u zgradi Internacionalnog univerziteta u Goraždu i njenih nastavnih baza;
• Usklađivanje broja nenastavnih radnika s nacionalnim i međunarodnim standardnima;
• Stalna edukacija nenastavnog osoblja u oblastima njihovih kompetencija, u vještini komunikacije i rukovanju informacionim tehnologijama;
• Obezbjeđenje materijalne osnove za rad predstavnika studenata na vrednovanju nastave;
• Pružanje stručne pomoći studentima za uspostavljanje metodologije i provođenje vrednovanja nastave;
• Izrada i primjena procedura upravljanja dokumentacijom i protoka informacija u organima upravljanja Internacionalnim univerzitetom u Goraždu. Stalna edukacija članova organa upravljanja Internacionalnim univerzitetom u Goraždu o principima menadžmenta resursima.

3. SUBJEKTI OBEZBJEĐENJA KVALITETA

Subjekti obezbjeđenja kvaliteta su svi zaposleni na Internacionalnom univerzitetu u Goraždu i studenti. Oni rade na obezbjeđenju kvaliteta kroz odgovarajuća tijela:

• Komisiju za obezbjeđenje kvaliteta (koju čine i zaposleni i studenti)
• Kontrolne timove (koji kontrolišu provođenje važećih procedura)
• Senat i Studentski parlament.

Prava i obaveze svih subjekata obezbjeđenja kvaliteta su regulisana Statutom Internacionalnog univerziteta u Goraždu i pravilnicima za: izdavačku djelatnost, održavanje nastave i ispita, i obezbjeđenje kvaliteta. Svi subjekti imaju pravo i obavezu da učestvuju u obezbjeđenju kvaliteta na svom radnom mjestu, i kroz učešće u radu tijela koja obezbjeđuju kvalitet.

4. OBLASTI OBEZBJEĐENJA KVALITETA

Oblasti obezbjeđenja kvaliteta su: studijski programi, nastava, istraživanje, vrednovanje studenata, udžbenici i literatura, resursi, nenastavna podrška i proces upravljanja.

Internacionalni univerzitet u Gorazdu obezbjeđuje kvalitet u svakoj od navedenih oblasti, prema planu i postupcima navedenim u strateškom planu i procedurama sistema kvaliteta za odgovarajuće oblasti.

5. OPREDJELJENJE ZA IZGRADNJU ORGANIZACIONE KULTURE KVALITETA

Internacionalni univerzitet u Gorazdu je čvrsto opredijeljena da izgradi kulturu kvaliteta, tako da svi zaposleni i studenti budu edukovani o osnovama sistema kvaliteta, o standardima koje treba dostići i o svojim pravima i obavezama, kada je u pitanju kvalitet. Zato će Internacionalni univerzitet u Goraždu stalno organizovati edukaciju zaposlenih i studenata o obezbjeđenju kvaliteta.

Također, Internacionalni univerzitet u Goraždu će stimulisati i nagrađivati doprinos obezbjeđenju kvaliteta u svakoj od oblasti, prema pravilniku o obezbjeđenju kvaliteta.

6. POVEZANOST OBRAZOVNE, NAUČNO-ISTRAŽIVAČKE I STRUČNE DELATNOSTI

Internacionalni univerzitet u Goraždu zahtijeva od svih svojih nastavnika i saradnika da se bave i naučno-istraživačkim, i stručnim radom u svojoj užoj oblasti. Tako će u nastavne sadržaje koje prenose studentima unijeti elemente istraživanja i konkretne probleme iz prakse.

Također, studenti znanja, vještine i stavove stiču kroz klasične vidove nastave, praksu u preduzećima i ustanovama u okruženju i kroz učešće u naučno-istraživačkim projektima nastavnika i saradnika.

Većina nastavnika i saradnika Internacionalnog univerziteta u Goraždu je radno angažovana u preduzećima i ustanovama i učestvuje na naučnim projektima Ministarstva za obrazovanje,mlade,nauku i sport BPK Goražde, čime se dodatno obezbjeđuje povezanost obrazovne, naučno-istraživačke i stručne djelatnosti.

Kvalitet studijskog programa:

1 – PREDMET

Ovaj dokument reguliše postupak obezbjeđivanja kvaliteta studijskih programa na Internacionalnom univerzitetu u Goraždu.

2 – PODRUČJE PRIMJENE

Opisana procedura se primjenjuje na svim studijskim programima Internacionalnog univerziteta u Goraždu.

3 – STUDIJSKI PROGRAMI

Studijski program je povezana i usklađena cjelina koja obuhvata ciljeve, svrhu, strukturu i sadržaj studijskog programa, politiku i proceduru upisa studenata, metode učenja i način provjere znanja, kao i ishode učenja i kompetencije studenata.

Studijski programi Internacionalnog univerziteta u Goraždu su u skladu s njenom misijom i ciljevima i doprinose njihovom ispunjenju.

Internacionalni univerzitet u Goraždu je čvrsto opredijeljena da neprekidno i sistematski radi na:

• Usaglašavanju studijskih programa s novim saznanjima u nauci i struci.
• Postizanju kompatibilnosti studijskih programa s fakultetima u neposrednom okruženju, integrisanom evropskom prostoru visokog obrazovanja i svijetu, radi obezbjeđivanja mobilnosti studenata i nastavnika, uz očuvanje specifičnosti uslovljenih potrebama sredine planiranju, provođenju i unapređivanju kvaliteta studijskih programa.

4 – STRUKTURA STUDIJSKOG PROGRAMA

Opšti podaci

• Naziv i vrsta studijskog programa (strukovne studije, integrisane akademske studije kao i gdje se izvodi studijski program,
• Svrha studijskog programa tj. razlozi njegovog uvođenja
• Ciljevi studijskog programa
• Ishodi učenja, znanja i vještine stečene tokom studija
• Stručni, akademski, odnosno naučni naziv i skraćenica
• Trajanje studijskog programa

Kurikulum

Kurikulum studijskog programa obuhvata:

• Nastavni plan i program prikazan tabelarno po godinama, s nedjeljnim fondom časova po bloku/semestru i ESPB.
• Listu izbornih predmeta po godinama
• Odnos opšte obrazovnih, opšte stručnih i specifično stručnih predmeta
• Strukturu i trajanje praktične nastave (tokom školske godine, ferijalna, internatska, studijska i dr.)
• Poređenje s tri slična inostrana studijska programa
• Optimalni broj studenata s obzirom na raspoloživ prostor, opremu i nastavni kadar.

Nastavno i nenastavno osoblje

Evidencija o nastavnicima i saradnicima Internacionalni univerzitet u Goraždu sadrži spisak nastavnika i saradnika koji će učestvovati u realizaciji studijskog programa (ime i prezime, zvanje, naziv predmeta, opterećenje, datum posljednjeg izbora, status), kao i CV nastavnika i saradnika i optimalan broj studenata po nastavniku i saradniku.

Podaci o nenastavnom osoblju sadrže spisak i pomoćnog osoblja koji direktno učestvuje u realizaciji studijskog programa.

Studenti

Podaci o studentima određenog studijskog programa sadrže:

• Uslove za upis na studijski program
• Način rangiranja
• Prijemni ispit i drugo
• Izbor predmeta i prelaz u narednu godinu studija
• Prosječno trajanje studija
• Ocjenjivanje i napredovanje studenata prema ZVO.

5 – OCJENA KVALITETA  STUDIJSKOG PROGRAMA

Obezbjeđivanje kvaliteta studijskog programa postiže se kontinuiranom provjerom svih segmenata studijskog programa.

Suštinu provjere kvaliteta studijskog programa, prije svega, čini provjera očekivanih ishoda učenja, znanja i vještina koje studenti treba da steknu. Ta provjera treba da se uradi kroz rješavanje kliničkih problema, prije izrade završnog rada. U skladu s rezultatima koje studenti pokažu na rješavanju problema evaluira se i kvalitet studijskog programa.

Drugi vid provjere kvaliteta studijskog programa je uspjeh koji diplomirani studenti pokažu u praktičnom radu, što podrazumijeva kontinuirano praćenje i povratne informacije od poslodavaca, na relevantnom uzorku diplomiranih studenata.Dekan kontaktira s tržištem rada da bi dobio informacije o radnicima koji su diplomirali na Internacionalnom univerzitetu u Goraždu, a rade u Goraždu, Federaciji BiH ili Republici Srpskoj i informaciju prosljeđuje pomoćniku direktora za nastavu ,koji kontaktira preduzeća i ustanove radi pribavljanja informacija o kvalitetu rada diplomiranih studenata.

Jednom u tri godine se ciljevi studijskog programa usaglašavaju s osnovnim zadacima i ciljevima Internacionalnog univerziteta u Goraždu.

Uloga katedri u kontroli kvaliteta studijskog programa se ogleda u permanentnom usaglašavanju nastavnih sadržaja s referentnim fakultetima u inostranstvu, što kao krajnji ishod ima uporedivost studijskog programa s kurikulumima u inostranstvu i omogućava mobilnost studenata i nastavnika, a prije svega kvalitet diplomiranih studenata.

Uloga studenata u obezbjeđivanju kvaliteta studijskog programa ogleda se u kontinuiranom učešću studenata u radu katedri i sugestijama za izmjenu ili dopunu nastavnih sadržaja, kao i provjeri njihovog sveukupnog radnog opterećenja i eventualnoj korekciji ECTS jednom godišnje.

6 – ODGOVORNOST ZA PRIMJENU

Za primjenu ovog dokumenta odgovoran je Dekan, Prorektor za nastavu, Komisija za obezbjeđivanje kvaliteta, odgovorni nastavnici, saradnici i studenti Internacionalnog univerziteta u Goraždu.

Procedura QP. Kvalitet nastavnog procesa i ocjenjivanje.

1. Predmet

Ovaj dokument reguliše postupak obezbjeđenja kvaliteta nastavnog procesa i ocjenjivanja studenata na Internacionalnom univerzitetu u Goraždu.

2. Područje primjene

Opisana procedura se primjenjuje na svim studijskim programima Internacionalnog univerziteta u Goraždu.

3. Nastavni proces i ocjenjivanje

Nastavni proces se odvija prema planu i programu za svaki predmet za određeni studijski program. Na početku školske godine studenti se opredjeljuju za izborne predmete.

Na početku zimskog semestra odgovorni nastavnik dostavlja plan i program nastave Prorektoru za nastavu. Plan nastave obuhvata ukupan broj časova u zimskom i ljetnom semestru, kao i nedjeljni fond časova. Plan i program predmeta sadrži cilj predmeta, metodske jedinice, broj časova, broj ECTS bodova i obaveznu literaturu. Nastavne planove usvaja Senat Internacionalnog univerziteta u Goraždu.

Odgovorni nastavnik sastavlja kalendarski raspored nastavnih jedinica. Kroz kalendarski raspored određuje se nastavnik koji izvodi određenu teoretsku jedinicu i saradnici koji izvode praktičnu nastavu, a i mjesto i vrijeme izvođenja nastave u skladu sa opštim rasporedom nastave na Internacionalnom univerzitetu u Goraždu.

Teoretska nastava se izvodi kroz predavanja i kroz interaktivan rad sa studentima. Nastavnik evidentira prisustvo studenata i njihovo interesovanje u kartonima za praćenje i evidenciju nastave, a što se iskazuje kroz poene predispitnih obaveza svakog studenta.

Predavanjima se obuhvataju one teme za koje je taj oblik nastave racionalniji od drugih oblika.

U načelu predavanjima valja obuhvatiti:

• sintetski pregled gradiva nekog područja koje će biti obrađivano u drugim oblicima nastave, a kojim se određuje obim i naglašava bitnost gradiva
• novija saznanja koja mijenjaju, preinačuju ili produbljuju važne koncepte uključene u ciljeve nastavnog predmeta
• teme koje su obuhvaćene u ciljevima nastavnog predmeta, a koje nisu primjereno obrađene u postojećim obaveznim udžbenicima
• gradivo koje je, prema iskustvu, za studente izuzetno teško

Kvalitet nastavnog procesa i ocjenjivanje

Predavanja nastavnici dostavljaju administratoru akademske mreže koji omogućava dostupnost predavanja na sajtu Internacionalnog univerziteta u Goraždu. Istovremeno na sajtu svakom studentu je dostupan sadržaj obavezne i dopunske literature. Na sajtu Internacionalnog univerziteta u Goraždu studenti imaju mogućnost da dobiju sve podatke o nastavnicima i saradnicima na predmetu koji slušaju tog semestra ili modula upisanog studijskog programa.

Praktičnom nastavom smatra se:

• Redovni rad studenta u nastavnim bazama uključujući i vježbe
• Stručna praksa
• Terenski rad
• Drugi oblici nastave koji doprinose sticanju propisanog znanja, vještina i navika

Praktična nastava se provodi u laboratorijama, koje omogućavaju uspješno praćenje i savlađivanje nastavnog programa svake metodske jedinice. Saradnici i nastavnici koji izvode praktičnu nastavu evidentiraju prisustvo i praktični rad svakog studenta i svoja zapažanja unose u posebne rubrike u kartonu za praćenje nastavnog procesa i predispitnih obaveza studenta.

Nastava koja se ostvaruje u obliku vježbi do 40 studenata

Na predmetu se organizuju seminari ili problemski orijentisana nastava na kojoj studenti kroz interaktivan proces rješavaju složene nastavne probleme.   Kao predispitni dio na svakom predmetu se u dogovoru sa studentima organizuju predispitne konsultacije koje omogućavaju studentu da lakše i uspješnije savlada ispitne obaveze.

U procesu nastave studenti iskazuju svoja interesovanja, a nastavnik i saradnici koji izvode nastavu evidentiraju ta interesovanja u nastavnom procesu. To predstavlja osnovu za inovaciju nastavnog programa u sljedećoj školskoj godini.

Stručna praksa u zajednici

Stručna praksa je oblik nastave koji se obavlja u preduzećima i ustanovama. U toku stručne prakse se organizuju predavanja i drugi oblici nastave; seminari, vježbe, konsultacije i dr.

Konsultacije

Konsultacije su dio nastavnog rada sa studentima, a održavaju ih obavezno nastavnici i saradnici u nastavi prema utvrđenom i unaprijed objavljenom rasporedu. Raspored konsultacija objavljuje se u oglasnoj tabli.

Na konsultacijama studentu se pruža pomoć i uputstvo pri pripremanju seminara, kolokvijuma, referata i ispita.

Ostali oblici nastave

Radi unapređenja nastave uz pomenute oblike nastave organizuju se i posebni oblici praktičnog rada prema nastavnom programu Internacionalnog univerziteta u Goraždu.

Unutrašnja kontrola kvaliteta

Komisija za unutrašnju kontrolu kvaliteta delegira jednom u semestru, za svaki predmet, nastavnika – recenzenta koji prisustvuje nastavi i daje svoju ocjenu o sadržaju, načinu prezentacije i razumljivosti nastavne jedinice. Također recenzent kontroliše evidenciju predavanja i ocjene predispitnih obaveza studenata. Recenzent se u svom radu pridržava propisane procedure za kontrolu nastave.

Recenzent podnosi izvještaj o ispunjenosti standarda nastave na sastanku komisije za unutrašnju kontrolu kvaliteta nastavnog procesa na Internacionalnom univerzitetu u Goraždu jednom u toku semestra.

Za nastavnike koji se ne pridržavaju plana i programa na predmetu i koji ne postižu kvalitet predavanja i vježbi daju se određeni rokovi da to isprave. Procjena kvaliteta za nastavnike i saradnike utiče na ocjenu pri izboru u više zvanje.

U procesu praćenja kvaliteta nastavnog procesa uključeni su i studenti koji u toku semestra provode anketu o kvalitetu nastavnog procesa.

Prijava i evidencija ispita

Nakon odslušane nastave predmetni nastavnik ovjerava u indeksu studenta predavanja, vježbe, seminar i ostalo. Na osnovu ispunjenih uslova student ovjerava semestar i stiče pravo prijave ispita. Ispit se prijavljuje preko studentske službe putem ispitne prijave. Studentska služba formira zapisnik na osnovu predatih prijava za ispit u predviđenim ispitnim rokovima. Zapisnik i prijave preuzima saradnik ili nastavnik na predmetu. Studenti prema zakazanom terminu izvlače ispitivača ukoliko je više nastavnika vodilo nastavu na predmetu. Svaki nastavnik prema rezultatu izvlačenja -izbora ispitivača zakazuje termin ispita.

Poslije završenog ispita nastavnik popunjava prijavu s ocjenom i istu upisuje u zapisnik ispita. Ispitna prijava i zapisnik se predaje referentu u studentskoj službi koji prijavu odlaže u dosje studenta. Referent za studentska pitanja u informacionom sistemu u dosjeu studenta unosi ocjenu, datum polaganja ispita i ime nastavnika kod koga je student polagao ispit. U indeksu nastavnik upisuje poene za predispitni dio ispita (predavanja, vježbe, seminari i kolokvijumi) i poene za ispitni dio (test, praktični i usmeni dio ispita), a prema modelu ocjenjivanja. Nakon toga na osnovu ukupnog broja dobijenih poena nastavnik upisuje ocjenu na ispitu.

Model ocenjivanja

Na svakom predmetu se izrađuje u pisanoj formi postupak ocjenjivanja. Predispitne obaveze studenata mogu da nose od 30 – 70% završne ocjene. Test, praktični i usmeni ispit mogu biti sastavni dijelovi ispitnog procesa. Na kraju ispitnog procesa nastavnik donosi zaključak o uspjehu studenta kroz broj poena za svaki dio ispitnog procesa i ocjenu na ispitu.

Na kraju školske-akademske godine na svakom predmetu i za svakog nastavnika iskazuje se prosječna ocjena na ispitu i tako evidentira kriterijum pojedinog nastavnika.

Studenti preko svojih predstavnika u komisiji za unutrašnju kontrolu kvaliteta nastavnog procesa na Internacionalnom univerzitetu u Goraždu, također, daju svoje primjedbe i sugestije na kriterijume ocjenjivanja.

Kod nastavnika kod kojih se pojavljuje najveći broj negativnih, a i kod nastavnika gdje su u najvećem broju slučajeva odlične ocjene vrši se detaljna analiza nastavničkih kriterija za ocjenjivanje studenata. Zatim se daju sugestije u cilju poboljšanja kvaliteta ocjenjivanja studenata i usaglašavanja kriterija svih nastavnika na predmetu.

Komisija za kvalitet rada na Internacionalnom univerzitetu u Goraždu svake godine upoređuje postignuti kvalitet u nastavnom procesu s prethodnim rezultatima na Internacionalnom univerzitetu u Goraždu i sličnim visokoškolskim ustanovama i na osnovu toga postavlja ciljeve za unapređenje kvaliteta nastavnog procesa.

Broj: 0-86-5/14

Datum:  26.09.2014. godine